Stephen Noon analyseert het succes van de e-mailretraites tijdens de 40-dagen en Advent.

God in alle dingen, zelfs in je e-mailinbox? Dat is zeker het geval voor de ruim 14.000 deelnemers van de momenteel lopende 40-dagenretraite van Ignatiaans Bidden. Dat is, hoe je het ook bekijkt, een indrukwekkend aantal. Sinds de e-mailretraites begonnen, is er een voortdurende en gestage toename van deelnemers. Vanwaar dit fenomeen? En wat zegt het over hoe we het internet kunnen gebruiken om het evangelie te verspreiden en mensen tot een diepere ervaring van God te brengen?

Kwaliteit

Het eerste antwoord is simpelweg de kwaliteit van de digitale retraite. Ik heb de retraite al een paar jaar gedaan. Ik houd van de manier waarop deze mij op een reis meeneemt. Het is alsof je op een pad loopt, wetend dat een vertrouwde spirituele gids een goede en mooie route heeft uitgezet. Elk nieuw thema, elke nieuwe week, brengt je verder en hoger. Je loopt alleen, maar ook samen.

Met je tochtgenoten word je tot pelgrims met een duidelijk eindpunt en doel – en niet zomaar ‘spirituele dagjesmensen’.

En terwijl je het pad volgt, heb je ook de vrijheid om even te pauzeren, diep adem te halen en het door-God-gegeven uitzicht in je op te nemen. Met je tochtgenoten word je tot pelgrims met een duidelijk eindpunt en doel – en niet zomaar ‘spirituele dagjesmensen’ die alleen maar op zoek zijn naar incidentele spirituele ‘selfies’. Dit is een groot deel van de kracht en de aantrekkingskracht ervan.

Zinvol en duurzaam

De retraite werkt ook door het grote bereik en de kracht van het World Wide Web. Het internet betekent gemakkelijke bereikbaarheid en de mogelijkheid voor nieuwe verbindingen. We kunnen komen en gaan wanneer we willen en ook alles inpassen in onze agenda’s. Maar deze retraite is het internet op zijn best. Want in tegenstelling tot vele (misschien wel de meeste) online ervaringen biedt het ook iets spiritueels met werkelijkheidswaarde, iets wat zinvol en duurzaam is. Daarom raakt het ons op een andere manier dan het vele van de online wereld – een wereld van leeg spektakel, te vaak opgejaagd door advertentielogaritmen en de angst voor minderwaardigheid.

Juweeltje

Terwijl een groot deel van die online wereld ons dingen probeert te verkopen, is de retraite de absolute tegenpool. De retraite geeft zonder er iets voor terug te vragen en biedt het meest waardevolle van alles: de mogelijkheid van een nieuwe en diepere band met God. Het voelt daarom als vaste grond, in een online wereld van even op grote hoogte zijn en dan weer terugvallen in de waan van de dag. Het is een plaats waar we worden herkend als mens, geliefd door God en niet enkel omdat we consumenten kunnen worden. Daarom valt de retraite op als een oase in de vaak dorre woestijn van online ervaringen.

Het is een plaats waar we worden herkend als mens, geliefd door God en niet enkel omdat we consumenten kunnen worden.

Geen wonder dus dat mensen willen meedoen, om er vervolgens graag over te praten. Die mond-tot-mondreclame draagt voor een groot deel bij aan de enorme groei in vier jaar tijd. Mensen worden vanzelf ambassadeurs voor de retraite. Ze vertellen vrienden, familie en hun geloofsgemeenschap over het juweeltje dat ze hebben ontdekt.

Online mogelijkheden voor de kerk

Dit wijst op de grote mogelijkheden die de online wereld biedt voor de kerk. Met zijn miljard leden is katholieke kerk een van de weinige organisaties die het bereik van Facebook, Google of Apple kunnen evenaren. Sociale media geven ons nieuwe verbindingen tot mensen die misschien van nature geen kerkgangers zijn.

Met zijn miljard leden is katholieke kerk een van de weinige organisaties die het bereik van Facebook, Google of Apple kunnen evenaren.

Ons voordeel is daarbij dat we offline netwerken hebben – zoals onze parochies, GCL-groepen, bijbelkringen – die onze online ontmoetingen aanvullen. De uitdaging is nu om beide samen te brengen: online een relatie opbouwen met mensen die nog geen lid zijn van een offline geloofsgemeenschap. En manieren vinden om stap voor stap hun online activiteiten in hun offline bereik binnen te brengen.

Virtuele cirkel

De e-mailretraite is een goed model. Die maakt een verbinding met mensen via hun smartphone of computer, maar op een manier waarbij ze wat afstand van het scherm moeten nemen als ze hun aandacht richten op God. En het biedt nu ook mogelijkheden om de ervaringen te delen, bijvoorbeeld in uitwisselingsgroepjes. Als het goed is, is het een wederzijds versterkende oefening – een virtuele cirkel van diepere verbinding met elkaar en een grotere openheid voor God.

Dit artikel verscheen op www.igniswebmagazine.nl