Uit het levensrelaas van Ignatius blijkt dat zijn ervaringen te Manresa voor hem fundamenteel zijn geweest voor de rest van zijn leven.

Uit het levensrelaas van Ignatius blijkt dat zijn ervaringen te Manresa voor hem fundamenteel zijn geweest voor de rest van zijn leven. In Manresa (Catalonië) had Ignatius immers maandenlang in eenzaamheid gebeden alvorens hij besliste zijn pelgrimstocht verder te zetten. Manresa werd de historische setting van de Geestelijke Oefeningen. Hij zal die radicale ervaring wel nog verdiepen, bijschaven en erover reflecteren. Die gereflecteerde uitzuivering van een ervaring resulteerde in Ignatius’ beroemdste werk ‘De Geestelijke Oefeningen’. De Geestelijke Oefeningen zijn geen spirituele leestekst maar wel een doeboek dat je doormaakt, liefst onder begeleiding van iemand die er meer ervaring in heeft. Het boekje lezen zonder meer is dus even weinig zinvol als het louter lezen van een initiatieboek yoga, zonder de intentie van de oefeningen te doen. Ignatius beschouwde de Geestelijke Oefeningen als een geschikt middel om mensen een individuele weg naar God te laten vinden. Talloze mensen uit zijn tijd en nadien zullen dit uit eigen ervaring beamen en het boekje kreeg dan ook snel een pauselijke goedkeuring. De Geestelijke Oefeningen zijn op deze manier niet de exclusieve maar wel de belangrijkste bron geworden van Ignatiaanse spiritualiteit.

Het is dan ook vanzelfsprekend dat de pedagogie van Ignatius op deze Oefeningen gebaseerd is en in die Oefeningen haar bron vindt, waaraan ze zich telkens opnieuw kan laven. Elke tijd zal op een aangepaste wijze naar deze grondinspiratie teruggrijpen. Een reflectie over Ignatiaanse spiritualiteit is voeling hebben met het huidige leven en tegelijk zich laten voeden door de inspiratie en de teksten van de traditie. In deze artikelenreeks wensen we vooral de traditie te beklemtonen zodat de lezer zelf met haar of zijn actuele gevoeligheid het nodige ‘hertaalwerk’ kan doen. Zelfs de eerste Jezuïeten waagden zich al aan dit ‘hertaalwerk’ wat uitmondde in hun bekend geworden Ratio Studiorum, een eerste systematische uitleg van de Ignatiaanse pedagogie. Hoe belangrijk deze Ratio Studiorum vanuit historisch oogpunt ook is, toch is het reeds een aanpassing aan de tijd en dus niet zomaar te kopiëren. Integendeel, elke tijd kan zich als opdracht stellen het ‘hertaalwerk’ opnieuw te ondernemen.

Deze artikelenreeks beoogt niet dit hertaalwerk voor te kauwen. We wensen eerder naar best vermogen een paar pedagogische grondprincipes van Ignatius’ spiritualiteit aan te reiken zodat de geïnteresseerde lezer er zelf mee aan het werk kan, d.w.z. aanpassen, concretiseren, kanttekeningen maken of eventueel afwijzen.

Guy Dalcq

Lees verder over ignatiaanse pedagogiek:

Pedagogiek, thematisch