Terwijl Ward Biemans trouwplannen maakt, voelt hij een sterke uitnodiging van God om priester te worden. “Maar ik had de zekerheid dat een stem mij riep, een liefdevolle stem.”

“We hoeven niet de weg van de grijze middelmaat te gaan”

Het gebeurt in Taizé, op een Franse heuvel in Bourgondië. Ward Biemans brengt er met leeftijdsgenoten een week door in gebed en luisteren naar de woorden uit het Johannesevangelie. Er wordt een vuur ontstoken in hem. De broeders van Taizé spreken in hun onderricht over een liefde die God aan ieder persoonlijk aanbiedt en dat smaakt naar meer. “Je kunt wel zeggen dat die week radicaal was. Daar heb ik de persoonlijke band met God opnieuw een plek gegeven in mijn leven.”

En dan gaat het verder

Opnieuw? Daarvoor moeten wij terug naar zijn kinderjaren, want als Ward met een vriendin afreist naar Taizé, is hij al student. Hij vindt zijn studie gezondheidswetenschappen interessant, maar al een tijdje merkt hij dat hij iets mist. Het is de aandacht voor godsdienst en religie. In zijn omgeving merkt hij namelijk dat er studenten zijn voor wie het geloof belangrijk is. En dat prikkelt hem. Begint hij opnieuw belangstelling te krijgen voor het geloof? Zoals toen hij kind was?

Taizé betekent een keerpunt. Na die week blijft hij lezen uit de Bijbel en zoekt hij medestudenten op om over het geloof te praten. Langzaam groeit het verlangen naar de kerk te gaan, waar uiteindelijk zijn jezuïtische avontuur zal beginnen, maar dat duurt nog wel even. Eerst verandert hij nog van studie en verhuist hij naar Utrecht. Een kerk waar hij zich thuisvoelt, vindt hij niet, maar in zijn nieuwe studie milieukunde, kan hij zijn ei volledig kwijt.

Bij wat hij hoort, slaat een vonk over. Hier zal hij zich thuisvoelen

In Den Haag vindt hij een baan die hem past. Voor de provincie Zuid-Holland werkt hij mee aan het milieubeleid. Op een zondagochtend fietst hij door de stad, op zoek naar een kerk. Er is er een die hoog boven de gebouwen uittorent. Hij stapt naar binnen in de Elandstraatkerk (de huidige Heilige Ignatiuskerk). Wat hij ziet, bevalt hem: een fraai gebouw dat mooi is aangekleed. En bij wat hij hoort, slaat een vonk over. Hier zal hij zich thuisvoelen. “Het was de spiritualiteit en de manier van preken: stevig in het geloof staand, maar met de voeten op de grond, met oog voor wat in onze samenleving speelt. Op die plek ben ik blijven hangen. Om er eigenlijk nooit helemaal te vertrekken.”

Een dieper verlangen

Al snel wordt Ward een frequent bezoeker van de kerkdiensten en naarmate de maanden verstrijken, gaat hij meer vrijwilligerswerk doen in de kerk. Tot hij na een paar jaar in zichzelf een ander verlangen op het spoor komt. Hij wil niet langer in de kerkbanken zitten, maar zou achter en rond het altaar willen staan.

Maar hoe kan dat? Hij heeft een vriendin met wie hij trouwplannen maakt. De relatie maakt hem aanvankelijk diep gelukkig. “Wat in die jaren overheerste was grote dankbaarheid, ook naar God toe. Op alle fronten ging het goed.” Maar nu komt ineens dat verlangen om priester te worden om de hoek kijken. “Toch denk ik dat de uitnodiging om priester te worden voortkwam uit die situatie van dank. Een roepstem om mijn leven echt aan Hem te geven kwam van binnenuit en was zo helder dat ik er geen twijfels over had.”

Maar ik had de zekerheid dat een stem mij riep, een liefdevolle stem

Waar hij wel over twijfelt, zijn de consequenties van dat verlangen. Die zijn pijnlijk en verdrietig. Wil hij priester worden, dan moet hij zijn huidige leven opgeven; zijn vriendin en de toekomst met haar, zijn baan. “Maar ik had de zekerheid dat een stem mij riep, een liefdevolle stem.” Dat helpt, hoewel het proces er niet minder breekbaar door wordt. “Gelukkig heeft de pastoor van de kerk goed naar mij en mijn vriendin geluisterd, met respect voor onze zoektocht. De relatie heeft niet kunnen voortduren, maar tot op de dag van vandaag zijn wij goede vrienden.”

Zijn weg naar de jezuïeten

Priester dus, dat wist hij, maar wil hij ook religieus worden? “In eerste instantie ging het erom dat ik ‘ja’ zei, later kwam de concrete keuze.” Ward gaat kijken bij de priesteropleiding van het bisdom, maar echt thuis voelt hij zich daar niet. De jezuïeten van de kerk in Den Haag, zo wil hij priester zijn. Dus stapt hij naar de provinciale overste van de jezuïeten, om te zeggen dat hij wil intreden.

Maar die zegt: ‘Rustig aan we hebben geen haast’. “Hij wilde weten of ik een geestelijk begeleider had en of ik weleens een retraite had gedaan. Mijn antwoord was nee. Dus toen ben ik eerst een jaar onderweg geweest met een geestelijk leidsman en intussen deed ik een retraite. De vrede bij mijn keuze bleef. Een jaar later belde ik opnieuw om te zeggen dat ik wilde intreden.”

Vrouwen moeten na een abortus maar gewoon verder gaan met hun leven

De jezuïeten, wat hem daarin aanspreekt, is wat hem vanaf de dag dat hij voor het eerst voet in een jezuïetenkerk zette meteen opviel: hun maatschappelijk engagement, verankerd in geloof. Een van die maatschappelijk bewegingen die Ward na aan het hart gaat, is de vrijheid van het geweten. Volgens hem bevindt die zich in de gevarenzone. “Leven vanuit principes staat onder spanning. In onze geseculariseerde, liberale samenleving moet alles kunnen. Het wordt steeds lastiger om vanuit je overtuiging ergens niet voor te kiezen. De Nederlandse grondwet voorziet daar gelukkig in, maar toch. Persoonlijk geweten is iets wat je geschonken wordt. Het doet een appèl op je om je maatschappelijke betrokkenheid te doen blijken. Het is belangrijk daar naar te blijven luisteren, anders word je zomaar meegezogen in deze pluralistische samenleving.”

Boek over abortus

Een voorbeeld waar hij naar verwijst, is de keuze voor het leven. “Toch een belangrijk vraagstuk van deze tijd. En dan met name rondom het begin en het einde van het leven.” Aan het abortusvraagstuk heeft Ward Biemans een deel van zijn tijd gegeven. Enkele jaren geleden schreef hij er een boek over. Daarin wilde hij de wetenschappelijke discussie aangaan. Waar lopen jonge vrouwen tegenaan? Welke taboes zijn er rondom abortus? Krijgen ze de ruimte om een vrije keuze te maken? “Een aspect is dat deze vrouwen hun verhaal vaak niet kwijt kunnen. Er wordt gedaan alsof abortus de gewoonste zaak van de wereld is. Vrouwen moeten na een abortus maar gewoon verder gaan met hun leven. Op basis van wetenschappelijke argumenten en wederzijds respect probeer ik daar een gesprek over te voeren.”

Vaak ontmoet ik onverschilligheid. Eigenlijk vind ik dat vreemd

Dat wordt hem niet altijd in dank afgenomen. Sterker nog, soms ontmoet hij in gesprekken openlijk vijandigheid vanwege het feit dat iemand vanuit de kerk daarover zijn standpunt ten toon spreidt. “Vaak ontmoet ik onverschilligheid. Eigenlijk vind ik dat vreemd, want het leven is toch een groot wonder? Het zou mensen meer mogen raken dat dat zo vaak vernietigd wordt. Naar mijn idee is in deze discussie meer begrip voor elkaars standpunten best mogelijk. Dan zouden we winst kunnen behalen in het beter organiseren van de hulpverlening voor deze vrouwen en hun partners. Daar kan ook niemand op tegen zijn: vrouwen een reële optie geven voor hun kind te zorgen.”

Maar de confrontaties in het debat kunnen behoorlijk pittig zijn. Toch verzet Ward zich ertegen zich er te veel door te laten meevoeren. “Jezus roept ons op onze vijanden te beminnen. Dat is het unieke van ons geloof. In het debat geef ik daar gehoor aan door respectvol met mensen om te gaan die een andere mening hebben.”

De relevantie van zijn geloof

Die liefde voor de ander, daarin ziet hij meteen ook de relevantie van zijn geloof voor de hele samenleving. “Niet alleen in het vraagstuk over abortus, maar op vele fronten lopen wij tegen allerlei verschillen aan. De opdracht de ander, inclusief je vijand, lief te hebben is hét appèl om over tegenstellingen heen te reiken, met de ander in gesprek te gaan. Altijd weer. Ook als dat moeilijk is. Alleen dan kan echte eenheid ontstaan in de mensheid als geheel.”

Je doet het omdat Jezus dat vraagt. Omdat je Hem vertrouwt

Dat vergt geloof, want je vijanden liefhebben, dat doe je niet van nature. “Je doet het omdat Jezus dat vraagt. Omdat je Hem vertrouwt.” En het vergt tijd en aandacht, om dicht bij de bron van Liefde te blijven. In het leven van Ward verdiepte dat toen hij zich de discipline eigen maakte om dagelijks vijf keer te bidden. “Van priesters wordt gevraagd dat zij het getijdengebed bidden. Dat zijn terugkerende momenten van gebed, met Psalmen, schriftlezing en voorbede. Daar put ik veel kracht uit. Het geeft mij ook rust te midden van mijn werk als geestelijk begeleider van de priesteropleiding van het aartsbisdom Utrecht en als studentenpastor aan de theologische faculteit, de TST en de hbo-opleiding theologie en levensbeschouwing, de FHTL, ook in Utrecht.”

Onderscheiding der geesten

De spiritualiteit van de jezuïeten voegt daar voor hem nog een element aan toe. Ignatius verfijnde de techniek van de onderscheiding der geesten en gaf die door aan de jezuïeten. De leer van de onderscheiding gaat ervan uit dat er naast goede ook kwade machten in de mens actief zijn. Als je een keuze wilt maken die je gelukkig maakt, is het belangrijk die machten uit te zuiveren. “Daarin mag voor ons ook het Magis meeklinken, het meer. We hoeven niet de weg van de grijze middelmaat te gaan en we hoeven ook niet te doen wat iedereen al doet of wat voor de hand ligt. We mogen proberen iets extra’s te geven en echt te kiezen voor dingen die een verschil kunnen maken voor de samenleving. Daar geloven jezuïeten sterk in. De mens is door God gemaakt en Hij wil dat wij zoeken naar het goede en het beste in ons leven.”

Door Rick Timmermans