Pascal en Bénédicte blikken terug op “De loyolatocht 2012”.

Javier is nog ver

'Je zoekt te herademen, mensen te ontmoeten, de zin te ontdekken van het vele dat je meemaakt, jouw plaats in deze wereld, het verborgen gelaat van God…' Op deze manier wordt de Loyolatocht op de website aangekondigd. Ik schreef me in zonder precies te weten wat ik mocht verwachten, maar er toch op vertrouwend dat het zowel fysiek als spiritueel een diepgaande ervaring zou zijn.

Dag in dag uit

Na de busreis kwamen we aan in Loyola – de geboorteplaats van Ignatius – waar we de eerste dag elkaar en Ignatius leerden kennen. De volgende dag ging de pelgrimstocht dan echt van start. Elke dag had zowat het zelfde programma: opstaan rond 6u30, rugzak inpakken, ontbijten. Daarna volgde een telkens heel inspirerende inleiding over het thema waar we die dag mee bezig zouden zijn en dan was het tijd om op pad te gaan. In kleine stapgroepjes (9 personen) stapten we door de adembenemend mooie natuur van het Baskenland. Onderweg namen we telkens ruim de tijd om met elkaar te spreken, stil te staan bij de omgeving en ook stil te staan bij het thema van de dag aan de hand van de aangereikte teksten en de inleiding van de begeleider van het groepje. Wanneer de eindmeet voor de dag stilaan in zicht kwam, namen we ook tijd om onze ervaringen en gedachten bij het thema van die dag met elkaar te delen in een uitwisseling. Voor mij was dat telkens één van de hoogtepunten van de dag. Bij aankomst in de overnachtingsplaats kregen we de tijd om ons op te frissen, een heerlijk avondmaal te nuttigen en te genieten van de groep. Na een avondsluiting was het tijd om onze matjes en slaapzakken op te zoeken.

Confrontatie

Tot zo ver de 'praktische' buitenkant van de tocht. De tocht heeft echter veel meer betekend dan deze buitenkant. Voor mij valt de tocht samen te vatten met één woord: confrontatie. Op vele vlakken was de ervaring confronterend. Vooreerst fysiek: dagelijks gemiddeld 20km wandelen met een rugzak van 10kg op een – zeker in het begin – geaccidenteerd parcours en naar het einde toe in de loden hitte van de zon, confronteerde me met fysieke beperkingen. Het herinnerde mij eraan dat we allemaal een lichaam hebben die zijn limieten heeft, iets wat ik wel eens dreig te vergeten in het dagelijkse leven. Het was ook confronterend op andere niveaus. Hoe ga je om met een groep van heel verschillende mensen met erg verschillende achtergronden en waarbij die mensen ook enigszins verschillende verwachtingen hebben van de tocht? Uiteindelijk bleek de groepsdynamiek één van de sterkste elementen van de tocht. Naarmate de tocht vorderde, werden ook de uitwisselingen en de persoonlijke gesprekken sterker en dieper.

Verzoening aan de top

De tocht was een confrontatie met mezelf, de ander en de Ander. Eén van de sterkste momenten van confrontatie met de Ander was voor mij de verzoeningsdag. We beklommen toen allemaal individueel een berg waar op de top een klooster op ons stond te wachten. Na enkele dagen in groep gewandeld te hebben, was het een vreemde ervaring om plots alleen een berg te beklimmen. De aangekondigde hitte bleef ook achterwege op de top. Integendeel zelfs: het laatste gedeelte van de klim gebeurde in een dikke mist. In een film zou het niet beter in scène gebracht kunnen worden: de solitaire beklimming waarbij je geconfronteerd wordt met jezelf en de Ander in de mist, eindigt boven aan het klooster waar een verzoeningsviering plaatsvindt en waar de zon intussen helemaal doorgebroken is. De verzoening leek ook in het weer geuit te worden.

Nieuwe rugzak

Wandelen met een rugzak van 10kg is niet vanzelfsprekend. Tegelijk zat in die rugzak alles wat we nodig hadden. Slechts 10kg. Het besef dat ik in het dagelijkse leven veel ballast meedraag, groeide daardoor. Hoewel de rugzak nu aan de kant staat en de fysieke ballast van mijn rug is, start nu de oefening om ook in het dagelijkse leven wat ballast aan de kant te schuiven. Van deze tocht krijgen we een nieuwe rugzak mee. Het is echter geen ballast, maar een rugzak waar alles in zit wat we nodig hebben om de verdere tocht aan te vatten.

Uiteindelijk kwamen we aan in Javier. Zuchten van opluchting werden geslaakt. Maar tegelijk groeit het besef dat de running gag 'Javier is nog ver' waar blijft. De fysieke tocht mag dan voorbij zijn, de innerlijke tocht heeft pas een begin gekregen. Alleen hoeven we niet bang te zijn voor de tocht die komt. We kregen pijltjes mee die de weg wijzen en we weten dat we de tocht niet alleen moeten aangaan. Er is altijd Iemand aan onze zijde. En als het soms lijkt alsof we alleen een berg moeten slechten, misschien zelfs zonder zicht op de top door de mist, mogen we erop vertrouwen dat de top dichtbij is en het Licht er zal schijnen.
 

 Lijflied

 “Heer, U bent mijn leven, de grond waarop ik sta. Heer, U bent mijn weg, de waarheid die mij leidt.”

Onderweg van Loyola naar Javier werd dit bijna het lijflied van onze groep pelgrims: het klonk meerdere malen per dag, en vond overal zijn plaats. Een mooi voorbeeld van hoe een lied soms precies datgene kan uitdrukken waarvoor woorden tekortschieten? Inmiddels een week na mijn thuiskomst besef ik immers hoe de openingszinnen van dit lied doorheen de tocht voor mij niet alleen uitgroeiden tot een vaste waarde en symbool van de tocht, maar net doorheen de hele tocht ook veel meer waarheid zijn geworden.

Onmogelijke opdracht

12 dagen onderweg zijn met slechts 10 kilo bagage: het leek een onmogelijke opdracht. Welgeteld 3 T-shirts, 2 broeken, toilet- en slaapgerief konden mee, that was it… Wat deed ik mezelf toch weer aan? Nooit gedacht dat precies deze beperkte bagage zoveel ruimte zou scheppen en zoveel ontvankelijkheid mogelijk zou maken! Ontdaan van materiële gehechtheden en dagelijkse drukke bezigheden kwam ik tot een nooit ervaren diepte: de meest diepmenselijke laag in mijzelf, precies daar waar God mij aanraakt en mij tot het ware leven roept.

Bevrijding

Die ontdekking en ontmoeting, die me als een overvloedige genade overviel, heeft mij van zoveel angsten en onzekerheden bevrijd. Hierdoor probeer ik mijn GSM, laptop, dagelijkse routine en zorgen, en zelfs mijn thuis, voortaan in een ander licht te bekijken: ze zijn leuk, maar leiden mij op zichzelf niet tot het volle leven. Dit volle leven vraagt niet om meer, maar net om minder. Net dat was voor mij de grote ontdekking, het grote geschenk dat ik als pelgrim ontving: de ervaring dat je voor het volle leven slechts heel weinig nodig hebt. Prachtige natuur, momenten van stilte en rust, een groep mensen om me heen, en het vertrouwen in de genadevolle aanwezigheid van God, dat was me meer dan genoeg. Dankzij die ervaring liet ik Javier achter me met het volgende gevoel: waarheen Uw weg mij ook leidt, ik wil hem in vertrouwen bewandelen…

• Lees ook: "Zelf pelgrimeren om pelgrims te begeleiden" (Walter Ceyssens sj over zijn ervaring als begeleider op de Loyolatocht 2012