Een kerstmeditatie van Marc Desmet, regionaal overste van de jezuïeten in de Lage Landen.

Op Allerheiligen was ik aanwezig bij de grote vergadering van de ignatiaanse familie in Marseille, georganiseerd door onze zuiderburen (Frankrijk, Franstalig België). Zevenduizend mensen verzamelden zich, onder andere drieduizend Franse GCL’ers, tweehonderdvijftig jezuïeten en vijftienhonderd jongeren van de ignatiaanse jeugdbeweging MEJ.

Ik was danig onder de indruk van de kwaliteit van de input, de gemeenschappelijke ignatiaanse taal, en vooral het enthousiasme en de vreugde. En dit ondanks of juist dankzij de vele corona-obstakels en andere tegenslagen die de organisatie tot aan Marseille toe achtervolgden. 

Hoe zal dit geschieden?

Bij de aankondiging zullen velen zich afgevraagd hebben: ‘Hoe zal dit geschieden?’ In coronatijd, in een ingewikkelde stad waar zoals de aartsbisschop zei ‘de hele wereld aanwezig is’, veel moeilijker te organiseren qua logement en ateliers dan in Lourdes waar vijftien jaar geleden een gelijkaardige samenkomst plaatsvond. Kort voor het feitelijke gebeuren was er nog een dringende oproep voor zevenhonderd logeerplaatsen die nog ontbraken. Onvoldoende plaats in de Marseillaanse herberg. 

Het regent daar zelden, maar net dat Allerheiligste weekend regende het zaterdag en maandag pijpenstelen zodat men zich een weg moest banen door vijftien centimeter water om het congrespark binnen te kunnen. En in de nacht voor de climax, de viering van Allerheiligen, maakte de hoofdorganisator een ernstig val zodat hij niet kon deelnemen.

Ik vond er veel meer

In een terugblik – naar goede ignatiaanse gewoonte – kan ik er ondanks Allerheiligen ook een kerstgebeuren in lezen. Ik ging erheen uit sympathie met mijn Franse collega-provinciaal François Boëdec, ik vond er veel meer: in de eerste plaats vreugde. Ondanks een kribbige stemming vond ik er een kribbe van vreugde.

Het Woord werd vlees: de virtuele realiteit werd reëel. Mensen ontmoetten elkaar en présentiel (face to face), weliswaar met masker en de nodige andere bekende maatregelen, maar toch… ze zagen elkaar bewegen, zingen en dansen… De heilige familie – een man , een vrouw en het Kind – incarneerde en vermenigvuldigde zich in die ignatiaanse familie van duizenden mannen, vrouwen, en jongeren.

Een warm samenspel van dier en mens

Tijdens een reeks van getuigenissen kwam er op de zondag, gewijd aan Laudato Si’, in een hal met drieduizend GCL’ers, totaal onverwacht een prachtig paard binnen, met daarop een ruiter, zonder zadel noch teugels. Dier en mens vormden een prachtige eenheid van galop, draf, liggen en opstaan waar ieder met open mond (achter een masker) naar stond te kijken. Zoals in het kerstverhaal was er een warm samenspel van dier en mens.

Daarna klonk als een gloria een koninklijke ovatie van duizenden gelovigen. Het hele gebeuren was overigens vaak vervuld van ‘hemelse gezangen’ met koren en vele instrumenten zoals in het kerstverhaal, en bij het alleluia van de Allerheiligen mis wemelde het plots van zwaaiende wimpels en vlaggen.

Een evocatie van het bekeringsverhaal van Ignatius benadrukte hoe uit de ongeordende neigingen van de gekwetste, eerzuchtige Baskische edelman een evenwichtige, zorgzame, schrijvende bestuurder van de eerste Sociëteit werd geboren.

Een druppel op de hete plaat?

Zevenduizend personen lijkt veel maar in het geheel van de Franse maatschappij vormen ze slechts een druppel op een hete, areligieuze plaat, nog heter door de recente publicatie van een zeer bezwarend rapport over seksueel misbruik in de Franse Kerk. De vreugde van die zevenduizend mensen lost als zodanig niets op, en toch ervaarde ik perspectief en betekenis, net zoals een kind de problemen niet oplost, integendeel er nog bij creëert, en toch alles verandert voor de ouders aan wie het energie en levenszin geeft.

Ik wens ieder van u zo’n ‘Marseillaise’ toe als kerstervaring, als ervaring van de ignatiaanse familie.