‘Ik was een vreemdeling en jullie namen mij op.’ Walter Ceyssens sj trok met een groepje MAGIS-deelnemers door Europa, op zoek naar het verhaal van de vluchteling.

MAGIS Central Europe trok me dit jaar uit mijn comfortzone. Deze keer had ik een activiteit met een sociale inslag rond vluchtelingen en migratie gekozen: ‘I was a stranger and you welcomed me’ – een realiteit waar ik, op zijn zachtst gezegd, in mijn werkveld niet veel mee in contact kom. Maar de hele week lang kon je je afvragen wié nu de vreemdelingen wel waren. Met ons internationale groepje van 7 reisden we als nomaden van het Nitra en Bratislava in Slowakije, over Wenen, naar het Poolse Lodz. Daar ontmoetten we dan de andere MAGIS-deelnemers, 150 in totaal, voor een slot tweedaagse.

Tegen de stroom in

Onderweg werden we werden verwelkomd door gemeenschappen van Afghaans-Iraakse vluchtelingen of Filipijnse migranten (vluchteling of migrant – wat is werkelijk het verschil?). We werden verwelkomd door vrijwilligers die met niet-aflatende volharding zich voor deze mensen inzetten. Daarmee varen ze resoluut tegen de stroom in – hun enthousiasme was omgekeerd evenredig van de negatieve vibe in de samenleving rond dit thema.

We pikten tal van verhalen op. Van Zuzana Stevulova van de Human Rights League en haar stugge juridische strijd voor de rechten van asielzoekers. Van Zara, een Afghaans meisje dat in haar vaderland werd bedreigd met ontvoering, en nu gedreven verteld over haar integratie in de Slowaakse maatschappij. Ze sprak over haar dromen om geneeskunde te studeren – ‘om de wereld echt beter te maken voor iedereen’ – en over hoe ze nu, stoer als ze is, met een T-shirt ‘I’m a proud Slowakian’, naar school ging. Onvergetelijk.

Een profetisch figuur

We hoorden ook het verhaal van Martin Ruppert. Hij is priester van het aartsbisdom Wenen, die in 2015 zijn parochie mobiliseerde om de eerste schokgolven van de uitbrekende vluchtelingencrisis naar Europa op te vangen. Een ervaring die toenmalige vrijwilligsters, drie jonge vrouwen, diep raakte. Hij is nu een profetische figuur waar het gaat om interreligieuze dialoog, een specialist inzake gemengde huwelijken. Een voorbeeld, als je het mij vraagt.

Er viel zoveel kennis te rapen: welke de juridische mallemolen is om erkend te worden als ‘vluchteling’. Dat de grootste vluchtelingenstromen niet van noord naar zuid, maar van oost naar west gaan. Dat ook in Centraal-Europa er tienduizenden vluchtelingen zijn aangekomen – uit Oekraïne, weliswaar. Een feit dat ons de weigerachtigheid van Centraal-Europese landen om nog àndere vluchtelingen op te nemen in een wat breder perspectief plaatst. Rechts-populistische politici spinnen er garen bij. 

Sporen in de harten van jongen mensen

Paus Franciscus nodigde elke christengemeenschap uit om vluchtelingen op te nemen. We hebben gezien hoe het warme welkom van zulke gemeenschappen werkelijk iets teweeg brengt, tot bekeringen toe. 

MAGIS, of het nu om een pelgrimstocht gaat, dan wel een andere sociale en culturele activiteit, of je nu evangeliseert met Taizéliederen of een weekje bibliodrama doet: het laat een spoor na in de harten van jonge mensen en al diegenen die erbij betrokken waren. Volgend jaar, let’s #beMAGIS in Litouwen: 23-31 juli 2019. Ik ben erbij.

Walter Ceyssens sj