Waarom jezuïeten hun voormalige algemene overste dankbaar zijn

Assistent ad providentiam

Tijdens de ochtendsessie op maandag 3 oktober 2016, nadat de Algemene Congregatie (AC) het aftreden van pater Nicolás als generale overste (“generaal”) van de jezuïetenorde had aanvaard, kwam pater Federico Lombardi, een van de vier assistenten ad providentiam, naar voren om de uitgaande algemene overste te eren. De assistenten ad providentiam, die worden verkozen door de Algemene Congregatie, zijn de naaste medewerkers van de generaal. Pater Lombardi heeft pater Nicolás vergezeld gedurende zijn jaren als hoofd van de Sociëteit van Jezus (S.J.). Het was dan ook passend dat hij, namens de medewerkers van de voormalige generaal, maar ook namens de hele Orde, uitdrukking gaf aan de dankbaarheid tegenover pater Adolfo Nicolás.

Grotere religieuze betrokkenheid

Pater Lombardi bedankte hem in de eerste plaats voor de persoon die hij is, voor de hartelijke en spontane stijl die hem heeft gekenmerkt gedurende zijn jaren van dienst als generale overste. Pater Nicolás’ relaties met zijn collega-jezuïeten werden gekarakteriseerd door grote eenvoud, iets dat nog werd versterkt door zijn gevoel voor humor en zijn oprechte glimlach. Hierdoor won de generale overste de genegenheid en het vertrouwen van allen. Nog belangrijker misschien is dat pater Nicolás de jezuïeten inspireerde tot grotere religieuze betrokkenheid en hen gedurende zijn tijd als hoofd van de orde herinnerde aan het universele perspectief van de missie van een jezuïet en dat dit vereist verder te kijken dan de grenzen van provincies of landen. Het belang dat hij hechtte aan diepgang in alles, het vermijden van oppervlakkigheid, karakteriseerde ook de manier waarop pater Nicolás sprak.

Afleggen van verantwoording

In de woorden van pater Lombardi, gaf de leider die net ontslag genomen had als generaal het voorbeeld van de serene wijsheid gekenmerkt door inbeeldingsvermogen en gekleurd door zijn jarenlange ervaring in Azië. Dit zette de curie aan tot grotere creativiteit in de dienst van de Sociëteit van Jezus, zodat iedereen de kans kreeg om deel te worden van een team en bij het samen wonen ook mede verantwoordelijk te zijn. Ook moedigde de algemene overste een bestuursstijl aan waarbij het afleggen van verantwoording een vast onderdeel was. Hij kreeg te maken met veeleisende uitdagingen; steunde zijn metgezellen door middel van brieven en toespraken, waarbij altijd bleek dat hij goed kon luisteren.

Ongekende historische situatie

Zijn deelname aan en zijn discrete rol in de synode over het gezin verdient ook vermelding. Meer algemeen was de algemene overste in staat om constructieve relaties met de Romeinse congregaties en vele andere kerkelijke instanties op te bouwen – erg belangrijk gezien de noodzaak om de jezuïeten te verdedigen met duidelijkheid en rechtvaardigheid. Pater Lombardi merkte ook op dat pater Nicolás de eerste generaal was tijdens het pontificaat van jezuïet als paus. Deze ongekende historische situatie is iets dat ons nog steeds kan inspireren; meer precies van hoe wij onze dienst aan de Heilige Vader opvatten.

Alle jezuïeten danken pater Adolfo Nicolás voor de steun die hij hen gaf en verzekeren hem dat zij zullen bidden dat de Heer hem vergezelt in zijn nieuwe verplichtingen.

• Meer Nederlandstalige bijdragen over de 36ste AC
• Officiële website 36ste AC