Alberto Cano is jezuïet en psychiater. Welke uitdagingen komen er volgens hem nu op ons af en hoe kan ignatiaanse spiritualiteit ons daarbij helpen?

Alberto Cano is een Spaanse jezuïet, psychiater en student theologie. Hij is geboren in Valladolid (1986) en rondde zijn regentie af als stagiair in het La Paz Universitair Ziekenhuis in Madrid. Afgelopen april en mei had hij de gelegenheid om voor oudere jezuïeten te zorgen in een ziekenafdeling voor jezuïeten. 

Terugdenkend aan deze ervaring, die hij deelde met een aantal jaargenoten, verzekert hij dat “het intense weken waren die ons meer bewust maakten van de moeilijke situatie waar zoveel mensen zich in bevinden.” Voor Alberto zit de sleutel in de begeleiding: “Een rijk begrip zowel wat betreft vorm als inhoud”.

Wat is voor jou “begeleiden”?

“Ik denk hierbij in de eerste plaats met grote dankbaarheid aan alle mensen die in mijn leven aanwezig zijn geweest om naar me te luisteren, me te verwelkomen, aan te moedigen of te corrigeren te midden van alles wat ik doormaakte; en vooral voor hun hulp om dingen als komend van God te begrijpen. Ten tweede denk ik aan een aantal mensen die ik hier in Madrid begeleid; het aanvoelen van de actie van God in het leven van anderen is een stimulans voor mijn eigen geloof.”

Welk belangrijk aspect van de ignatiaanse begeleiding zou jij benadrukken op dit historische moment?

“Begeleiding vanuit het perspectief van Ignatius is in wezen geestelijke begeleiding. Met andere woorden een hulp zodat iedereen – op een volwassen manier en in vrijheid – de aanwezigheid van God in zijn leven kan herkennen, een glimp kan opvangen van waartoe hij geroepen wordt in alle omstandigheden en hoe hij zich hieraan kan committeren. Daarom denk ik dat, met ons onderscheidingsvermogen, onze historische omstandigheden ons vragen ​​om moedige beslissingen te nemen die ons besluit om Jezus Christus te volgen concreet maken.”

Wat heeft deze ervaring je opgeleverd?

“Mijn tijd met de jezuïeten in de ziekenafdeling heeft me de discrete en rustige, maar ook enorm diepe en oprechte, manier laten zien waarop deze ouderen hun geloof beleven. Ik zag hoe uit hun relatie met de Heer het vermogen voortkomt om op hun leeftijd de eisen en moeilijkheden van de pandemie af te leiden en hoopvol een plaats te geven. Ik denk dat wat betreft de algemene situatie die we nu doormaken er een duidelijke les is: we hebben elkaar nodig.”

Hoe beïnvloeden je studies psychiatrie en theologie je leven?

“Enerzijds heeft elk van deze disciplines haar eigen speelveld. Het is niet aan de psychiatrie om te beslissen over vragen die met God te maken hebben of met geloofservaring; en de theologie heeft geen antwoorden voor psychische stoornissen of pathologieën. Maar dat gezegd hebbend, helpen beide me bij het proberen om – vanuit verschillende perspectieven – de mens te begrijpen in zijn mysterie en complexiteit. Wat er met ons gebeurt, kan immers niet volledig worden verklaard vanuit de biologie (neurotransmitters); evenmin kan alles worden teruggebracht tot het psychologische of het sociale. We hebben allemaal ervaring met wat we spiritueel leven noemen.”

Wat is volgens jou de grootste uitdaging waar we in onze historische omstandigheden voor staan?

“Het valt me ​​niet mee om te zeggen wat onze grootste uitdaging nu is, hoewel er één centraal lijkt te staan. Deze tijd van mondmaskers, social distance en handgel, vereist ongetwijfeld van ons een dagelijkse oefening in voorzichtigheid, preventie en gezond verstand. Maar daarnaast moeten we worden ingeënt tegen de verlamming die onze blik op de apostolische horizon van ons geloof blokkeert. We kunnen elkaar niet als een bedreiging zien. We kunnen hen die lijden niet vergeten of angstig wegstoppen. We hebben apostolische moed nodig om onze roeping te vervullen en ook vandaag Gods missie uit te voeren.”