Zaterdag 22 januari 2022 opent de Libanese bisschop César Essayan officieel het proces dat kan leiden tot de zaligverklaring van de Nederlandse jezuïet en missionaris Nico Kluiters, die in 1985 in Libanon werd vermoord.

Pater Nico Kluiters werkte tien jaar als pastoor in enkele christelijke dorpen in de Bekavallei, in het oosten van Libanon. Op 14 maart 1985 werd hij ontvoerd door militanten van een islamitische organisatie. Op 1 april 1985 werd zijn ernstig verminkte lijk gevonden in een 97 meter diepe kloof. Ten tijde van de Libanese burgeroorlog (1975-1990) ijverde hij voor vrede en verzoening.

In het proces van zaligverklaring onderzoekt een tribunaal, onder voorzitterschap van bisschop César Essayan, of Nico als martelaar is gestorven. Dat wil zeggen, of hij vanwege zijn geloof is gedood. Zaterdag 22 januari opent de bisschop tijdens een eucharistieviering in de kerk van Saint Joseph in Beiroet dit proces en worden alle betrokken personen beëdigd.

Een voorbeeld voor de gelovigen

Volgens vice-postulator, de in Libanon woonachtige Nederlandse jezuïet Thom Sicking, is de bisschop enthousiast over de zaak. Sicking heeft in de afgelopen jaren het voorbereidende onderzoek gedaan en een dossier over Nico Kluiters aangelegd. “Waar gaat het eigenlijk om bij zo’n zaligverklaring? Om een voorbeeld te geven aan de gelovigen”, aldus pater Sicking. “De populaire devotie voegt daar vaak een voorspraak aan toe, dat je kunt bidden en hem dingen kunt vragen. Maar dat is in feite bijzaak. Hoofdzaak is dat de zalige, of heilige, een voorbeeld kan zijn voor anderen. De bisschop vindt het leven van Nico een uitstekend voorbeeld, vooral voor priesters in Libanon: iemand die zijn leven gegeven heeft en veel sociaal bewustzijn heeft getoond.”

Over Nico Kluiters

Nico Kluiters werd in Delft geboren op 25 mei 1940. Het was een jongen met artistieke aanleg. Zijn talent en werklust brachten hem onder andere naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Maar naast zijn artistieke interesse, groeide ook iets anders in hem. Een verlangen dat uiteindelijk niet te stuiten bleek. “Moet ik misschien religieus worden, mijn leven volledig wijden aan God?”

In 1965 begon hij aan het noviciaat van de Nederlandse jezuïeten. Na een jaar al werd hij uitgezonden naar Libanon, een missiegebied van de Nederlandse jezuïeten. Daar vervolgde hij zijn noviciaat en begon hij aan de studie van de Arabische taal.

In de zomer van 1973 ontving Nico in Amsterdam de priesterwijding. Terug in Libanon ging hij als pastoor aan de slag. In het noorden van de Beka vallei, een 160 kilometer brede hoogvlakte tussen de beide bergketens van de Libanon. Daar vond hij zijn werkelijke roeping. Hij woonde er tussen de arme christenen, temidden van een hoofdzakelijk sjiitische bevolking.

Vluchten of blijven?

In 1975 begint de burgeroorlog in Libanon. In een brief uit 1980 schrijft Nico over kidnapping, moord, versperringen. “Ons eigen huis is beschoten. Het telefooncontact is meer dan ooit verbroken. Vaak geen elektriciteit.” Eind 1982 schrijft hij openlijk over de vraag of hij wel moet blijven in Libanon. In dat jaar waren honderden christenen ontvoerd door moslims, waarvan er enkelen werden vermoord. Een priester werd stevig mishandeld, een bisschop en twee vicarissen werden gekidnapt maar ook weer vrijgelaten.

Op 14 maart 1985 slaat het noodlot van zijn ontvoering toe. Vier gewapende mannen nemen hem mee naar een grot, waar ze hem gruwelijk martelen en uiteindelijk vermoorden. Op 1 april wordt zijn lichaam gevonden op de bodem van een natuurlijke kloof van 97 meter diep.

Luister hier naar de podcast die Rick Timmermans samen met jezuïet Piet van Breemen over Nico Kluiters maakte.