Een ervaringsbericht van Bart Baele sj, jezuïet in opleiding

Na twee jaar vertoefd te hebben in de vuurzee van het noviciaat, stuurde mijn provinciaal mij naar Parijs, met de zending om er  filosofie te studeren. Op 12 september 2011 kwam ik met mijn rugzakje aan in de "rue Blomet", de Parijse gemeenschap voor jonge jezuïeten.

Integratie

Ik ben nu al 1 jaar en 3 maanden in Parijs. Wanneer ik terugblik op mijn eerste jaar, dan stel ik vast dat alles heel goed meevalt. Studeren aan het Centre Sèvres is de rode draad van mijn religieus leven. Maar naast het studeren zijn er ook andere pijlers in mijn religieus leven als jezuïet: het gemeenschapsleven, het gebedsleven en het apostolisch werk. Een belangrijke vraag voor mij was dan ook: hoe mijn studies zo goed mogelijk integreren in het geheel van mijn religieus leven? Deze vraag was niet gemakkelijk te beantwoorden. Het voorbije jaar was een zoektocht. Maar uiteindelijk heb ik de moeilijkheden kunnen overwinnen, omdat het Centre Sèvres de ruimte biedt om persoonlijk, flexibel en onafhankelijk te werken. Bovendien kon (en kan) ik steeds rekenen op de steun van een mooie jezuïetengemeenschap.

Smaken

Elke student aan het Centre Sèvres krijgt een professor als tutor toegewezen. Dit is een persoonlijke begeleider of begeleidster die de student(e) ondersteunt in zijn of haar studietraject. Het voorbije schooljaar kreeg ik veel steun van mijn tutor. Ze nodigde mij uit om zo open mogelijk te staan voor de filosofische ideeën. Onder haar begeleiding schreef ik enkele werkjes. Voor mij waren het oefeningen om proberen binnen te treden in de wereld van de filosofie en om de verscheidenheid van de filosofische ideeën te smaken. Stap voor stap leerde ik verwondering op te brengen voor het filosofische gedachtegoed. 

De vruchten

Wat zijn de vruchten van mijn eerste jaar aan het Centre Sèvres? Langzaam dring ik binnen in het gedachtegoed van filosofen. Ik wil tijdens mijn studies alhier het maximale er uit halen. Het thema dit jaar was ‘de W(w)aarheid’. Iedere filosoof zoekt, denkt en toont zijn eigen Waarheid. Maar de verschillende waarheden schudden mijn eigen levenswaarheid door elkaar. Voor mij is het bestaan van God een Waarheid. Maar vele filosofen denken heel kritisch na over de godsvragen. Ik ben nu in een stadium aangekomen waarin ik moet vaststellen dat veel universele waarheden kunnen worden gerelativeerd.

Het hart

De volgende fundamentele vraag die ik me stelde was: hoe kan ik de Waarheid vanuit mijn eigen religieus leven integreren binnen de kennis- en ervaringswaarheden van de filosofen? Mijn project voor het komende jaar is dan ook om mij verder te laten raken door de ideeën van filosofen. En dit niet alleen op het niveau van de kennis. Ik zoek nog steeds een filosoof die met zijn ideeën mijn hart weet te raken: ideeën die iets vertellen over mijn eigen persoonlijk (religieus) leven.

Dit jaar heb ik in mijn gemeenschap een discussiegroep opgericht. Discussiëren over filosofie kan verrijkend zijn om nieuwe inzichten te verkrijgen. Zonder dialoog blijf ik met mijn gedachten in een gesloten cirkeltje draaien. Filosoferen met anderen kan helpen bij het begrijpen van andere W(w)aarheden.

Het erkennen van de mens

Het voorbije jaar werkte ik elke dinsdagmorgen bij een organisatie, genaamd  ‘Aux Captifs La Libération’.  Het werk bestaat uit het klaarmaken van het ontbijt voor daklozen: brood snijden, de tafels klaarzetten, warme drank klaarmaken…  Om 9u30 komen de daklozen binnen. Ze worden in groepjes van een dertigtal binnengelaten, omdat de eetruimte klein is. Tijdens het ontbijt kunnen de daklozen zich in een apart lokaal wassen en hun kleren verversen. Na een half uurtje moeten de mensen het lokaal verlaten. We vegen de tafels schoon, zodat de volgende groep daklozen aan propere tafels kan eten. Dit is niet alleen een vorm van servicekwaliteit, maar ook een teken van het erkennen van de mens – waardigheid van daklozen. Echte dienstbaarheid zit soms in kleine details. 

Geen makkelijk leven

Het serveren van het ontbijt aan daklozen is niet altijd gemakkelijk. De meeste daklozen zijn vriendelijk en tonen waardering voor het werk dat wij voor hen doen. Maar er zijn ook daklozen die het ons lastig kunnen maken: sommigen testen ons door het voortdurend uiten van speciale wensen of door ons te negeren. Bij nog andere daklozen voel je indirect frustratie en woede. De daklozen hebben geen gemakkelijk leven. Niemand kiest er vrijwillig voor om aan de rand van de maatschappij te leven. Meestal gaat er een lange negatieve geschiedenis aan vooraf: van slechte familiale thuissituatie, seksueel misbruik, psychologisch problemen tot gewoon pech hebben in het leven. 

Iets bevrijdend

Weet je wat ik eigenaardig vind? Elke dag verwonder ik mij verstandelijk over de filosofische teksten tijdens mijn studies. Maar minstens één keer per week raakt mijn hart verwonderd over de menselijke ontmoetingen met daklozen. Beiden samen hebben iets bevrijdend…

Bart Baele sj