Voor Andrew waren ‘reisjes naar de gevangenis’ welkome vakanties. Zijn leven als dakloze was uitzichtloos en wanhopig, maar toen kwam hij in aanraking met een jezuïetenparochie.

Nog niet zo lang geleden, verslaafd aan drugs en alcohol, leefde ik in goederentreinen en op straathoeken. Maandenlang leefde ik zonder over de drempel van een huis te stappen. Drie jaar lang was ik vooral bezig met overleven met wat ik vond in vuilnisbakken: voedsel en water voor consumptie, of flessen en blikjes om te verzilveren bij de plaatselijke supermarkt. Het was niet ongewoon dat ik in de achterafsteegjes of op de overvolle, met sterren bezaaide trottoirs van Hollywood Boulevard, verscheen met een winkelwagentje, op blote voeten en met de zakken van mijn broek binnenstebuiten gekeerd.

Regelmatig op beton slapen heeft een vreemd effect – het voelt alsof het merg uit je botten wordt gezogen.

Ik was op een gevaarlijke manier provocerend en verwelkomde de vele reisjes naar de gevangenis als een korte vakantie. In de gevangenis was ik verzekerd van maaltijden, schone dekens en voldoende rust om mijn lichaam en geest weer op orde te brengen; maar binnen de kortste keren stond ik weer op straat. Regelmatig op beton slapen heeft een vreemd effect – het voelt alsof het merg uit je botten wordt gezogen.

Ik wilde geen gehoor geven aan Gods oproep

Vaak was de enige manier om de pijn die ik ervoer over te brengen het huilend uitschreeuwen over de wereld vanaf het podium van een snelwegviaduct. Ik was me diep bewust van Gods aanwezigheid, maar wilde geen gehoor geven aan zijn oproep. Ik was er nog niet klaar voor. Te bang om zelfmoord te plegen, was het me om het even of ik leefde of stierf.

Ik heb later geleerd dat God met mensen vaak werkt op dezelfde manier als met bossen. Soms moeten levende wezens tot op de grond afbranden voordat een nieuw seizoen van gezonde groei kan beginnen. 

Ik was ook klaar om Hem in mijn leven toe te laten en al mijn acties door Hem te laten sturen.

En inderdaad, uiteindelijk heb ik me overgegeven. Ik kon onmogelijk doorgaan met leven op deze manier. Ik voelde de dood overal om me heen en ik wist dat ik moest veranderen. Voor het eerst, terwijl ik in het westen van Texas uit een goederentrein klom, beloofde ik mijn leven aan God te geven. Nu erkende ik God niet alleen, ik was ook klaar om Hem in mijn leven toe te laten en al mijn acties door Hem te laten sturen. 

Ik werd dagarbeider en dat bracht hoop

Dolores Mission is een jezuïetenparochie in de wijk Boyle Heights in East Los Angeles. Elke middag openen ze hun deuren voor ongeveer zestig daklozen en verzorgen ze een warme maaltijd, een veilige plek om te slapen en ontbijt. 

Ik hoorde over Dolores Mission twee maanden nadat ik had besloten niet meer te gebruiken. In die tijd sliep ik nog op straat. Lang voor zonsopgang ging ik naar Carecen, waar op een parkeerplaats werkzoekende dagloners zich verzamelden. Soms kwamen hier meer dan vijftig mensen, voornamelijk Midden-Amerikaanse immigranten, in de hoop voor die dag werk te krijgen.

De Spaanse term voor dagarbeider is jornalero. Jornalero zijn is een manier van leven. Voedselverkopers stonden op de trottoirs rondom de parkeerplaats en verkochten aan arbeiders een stevig ontbijt van eieren, tamales, arroz con leche enzovoorts. Dit tafereel zou dan tot na lunch en avondeten voortduren. Het milieu waarin ik me nu bevond, met vriendelijke en liefdevolle mensen, medelevend en genereus, gaf me hoop. Het belangrijkste was dat ik voor het eerst in lange tijd het gevoel had dat ik deel uitmaakte van een gemeenschap.

Een stem riep mij naar huis

Het was hier, onder vrienden, dat ik hoorde van Dolores Mission. Tijdens mijn eerste nacht in de missie wist ik dat ik op een heel speciale plek was beland. Het personeel behandelde ons met respect terwijl we onze stretchers tussen de kerkbanken neerzetten. Het altaar werd opzij geschoven om ruimte te maken voor nog meer vermoeide lichamen. Die nacht, toen de lichten uit waren, veilig op die versleten, groene stretcher, omringd door de geluiden en geuren van slapende mannen, terwijl de warme gloed van de devotielichtjes tegen de muur reflecteerde, hoorde en verwelkomde ik voor het eerst dat nog altijd zwakke stemmetje dat me naar huis riep.

Er was een vuur in mij ontstoken

Mijn reis naar huis is lang geweest. Het stond mij toe te stoppen met rennen, vooral weg van mezelf. Thuis is vandaag daar waar ik ben opgegroeid, Saint Paul, Minnesota. Toen ik hier aankwam, nog steeds dakloos, was een van de eerste dingen die ik deed het zoeken naar een jezuïetenkerk, Saint Thomas More. In de tijd die ik had doorgebracht in Dolores Mission was er een vuur in mij ontstoken. Ik had honger naar een diepere geloofservaring en dat heb ik ongetwijfeld bij mijn nieuwe parochie ontdekt. In 2018 nam ik deel aan de Rite of Christian Initiation of Adults en werd verwelkomd in de katholieke kerk.

Wat de ignatiaanse spiritualiteit veranderde

Het afgelopen jaar, na het voltooien van de Geestelijke Oefeningen, realiseerde ik me dat mijn relatie met Christus was getransformeerd. Ik had me opengesteld voor een diepe relatie met iemand die ik altijd op veilige afstand had gehouden. Tot dan toe had ik Jezus gezien als een sta-in-de-weg, een afleiding in mijn zoektocht naar God. Ik was me wel bewust geweest van Christus, maar ik wist niet hoe ik met Hem om moest gaan. De ignatiaanse spiritualiteit heeft dat allemaal veranderd. 

Ik heb nu een levendig gebedsleven, grotendeels dankzij de wijze geestelijke begeleiding die ik heb ontvangen. Ik zoek Christus in alle dingen. Ik weet dat ik buitengewoon geliefd ben, vergeven en verlost van wanhoop. Ik heb een nieuw leven gekregen met een doel. Ik ben in staat om mijn vroegere ervaringen van ontbering te gebruiken om contact te maken met anderen die verdrinken in dezelfde turbulente wateren van het leven waaruit ik ooit ben gered. 

Nu getuig ik over mijn leven

Toen hij hoorde over mijn ervaring met verslaving, stuurde mijn pastor in Saint Thomas More mij in de richting van het Ignatian Spirituality Project. Dat is een door jezuïeten gesponsorde dienst in dertig steden in Noord-Amerika en Ierland, die ’s nachts spirituele retraites verzorgt voor personen die te maken hebben met dakloosheid en verslaving. Het doel is om de ​​relatie met God te voeden en soms om mensen hier kennis mee te laten maken. Die relatie kan verslaafden en alcoholisten in staat stellen hun verslaving te overwinnen. Sommigen gaan een leven leiden dat is bevrijd van de verschrikkingen die vaak worden geassocieerd met een leven op straat.

Praten over de ontberingen die ik heb meegemaakt, kan mezelf en anderen helen

Ik ging naar mijn eerste retraite als een ‘getuige’. Als getuige was ik in staat om mijn verhaal met de andere retraitanten te delen, in een poging om licht en hoop te werpen op het leven van degenen die zo vaak alleen in de duisternis verdrinken. Wanneer ik mijn leven deel met anderen die veel van dezelfde ervaringen als ik hebben gehad, kan ik beginnen met het wegbeitelen van het beschermende pantser dat zij in de loop van jaren van leven op straat hebben aangetrokken. Ik ben in staat om de zaadjes van nieuw leven te planten, een leven dat mogelijk wordt gemaakt door een relatie met God. Praten over de ontberingen die ik heb meegemaakt, kan mezelf en anderen helen. 

Vier jaar geleden stond het woord jezuïet niet in mijn woordenboek, nu word ik spiritueel gevoed door de ignatiaanse spiritualiteit. Ik ben begonnen aan een leven zonder angst en schaamte voor mijn verleden. Ik heb geleerd Christus te dienen door anderen te dienen. Ik heb geleerd om te luisteren naar anderen en hun aanwijzingen te volgen, want mij is verteld: “Het dieptepunt is bereikt wanneer zij de schop neerleggen.” Toen ík eindelijk mijn schop neerlegde, was ik klaar om van dienst te zijn.   

Andrew LaBarre woont in Saint Paul, Minnesota, waar hij onder andere poëzie schrijft en samenwerkt met mensen die afkicken.

Vertaling door Wiggert Molenaar sj. Met dank aan America magazine.