Jezuïet Enrique Figaredo is de apostolische prefect in Cambodja. Waarom draagt deze ‘bisschop’ een verminkte Christus op zijn borst?

Wat bracht u naar Cambodja?

De vluchtelingenkwestie. Als jezuïet openbaarde ik mijn droom om met vluchtelingen te werken en de provinciaal overste stuurde mij naar het Jezuïeten Vluchtelingen Werk (JRS). 

Leven met de mensen hier maakt mij gelukkig

Voordat ik werd uitgezonden naar Zuidoost-Azië bezocht ik Rome voor een bezoek aan pater Pedro Arrupe sj. Hij was al verzwakt en zat in een rolstoel, maar zijn diepe geloof was sterk. We spraken over het werk dat ik zou gaan doen in de vluchtelingenkampen. “God wil dat ik in Rome blijf”, zei hij, “maar jij zult gaan in mijn plaats.” 

Eenmaal in Cambodja werd mij gevraagd om verminkte mensen te helpen, slachtoffers van de landmijnen. Om met hen te leven in vluchtelingenkampen. Ik woon nog altijd in Cambodja, sinds 35 jaar. Het maakt mij gelukkig om mijn leven met de mensen hier te delen.

In 2000 werd ik benoemd tot apostolisch prefect van Battambang. Momenteel ben ik de contactpersoon voor JRS. Ik heb geholpen bij de oprichting van het Arrupe Centrum, waar we voorzien in projecten voor levensonderhoud, onderwijs en gezondheidszorg voor gehandicapte vluchtelingen. Ik heb zoveel rolstoelen uitgedeeld dat ik bekend sta als “de bisschop van de rolstoelen”.

Wat is een apostolisch prefect?

Het is onze missie om deze verminkte Christus te voltooien

De kerk in Cambodja staat nog in haar kinderschoenen. Hier zijn drie kerkelijke afdelingen, die drie missiegebieden vertegenwoordigen: een vicariaat en twee prefecturen. Als apostolisch prefect ben ik een soort van ‘opgewaardeerde priester’. Ik heb de verantwoordelijkheid van een diocesaan bisschop, maar in een rechtsgebied dat deze status (diocesaan) niet heeft: de Apostolische Prefectuur Battambang. Mijn opgave is om te helpen de aanwezigheid van de Heer zichtbaar te maken door dienstverlening, door aandacht voor de christelijke geloofsgemeenschappen en voor de gehele bevolking. Want ik zie mijzelf als de apostolische prefect van allen, niet alleen van de katholieken.

Uw borstkruis trekt nogal de aandacht 

De Christus die ik draag is een verminkte Christus, die ons drie dingen zegt. Deze Christus mist een been, en vertelt ons over de landmijnen die de benen van zovele mensen vernietigden. Als tweede laat deze Christus zien dat het lijden van de gehandicapten verenigd is met het lijden van Christus om de wereld te redden. En de derde betekenis is dat het mystieke Lichaam van de Heer onvolledig is, omdat er iets aan ontbreekt. Er ontbreekt een been als gevolg van onbegrip en gebrek aan kennis van de liefde van God. Het is onze missie om deze verminkte Christus te voltooien.

Wat kunt u over de Cambodjanen zeggen?

Het lijden van de Cambodjaanse mensen, sinds de tijd van de genocide, is nog niet voorbij. Het wordt van generatie op generatie doorgegeven. Er zijn veel oudere mensen die psychologisch beschadigd zijn en deze beschadiging aan hun kinderen en aan hun familieleden hebben doorgegeven. 

Mensen bij wie de wonden nog niet genezen zijn

God zij dank, kijkt de Cambodjaanse jeugd met hoop naar de toekomst en met een gevoel van vooruitgang en gerechtigheid. Maar de sporen van het lijden onder het Pol Pot regime is een zeer delicaat onderwerp. Daar moeten wij bij ons werk en onze begeleidingsactiviteiten rekening mee houden. Wij moeten onze pastorale projecten met bijzondere sensitiviteit ontwikkelen, omdat wij met gewonde mensen werken bij wie de wonden nog niet genezen zijn.

Wat voor soort van aanwezigheid hebben de jezuïeten in dit land?

De ongeveer 25 jezuïeten in Cambodja zijn jong, geëngageerd en dynamisch. Onze religieuze diensten brengen ons dicht bij de mensen. De context van Cambodja is eenvoudig, in de zin dat de armen overal zijn en het niet moeilijk is om er op uit te gaan en hen te ontmoeten. 

Wij werken veel op het gebied van onderwijs, zowel algemeen onderwijs als ook onderwijs voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Daarnaast hebben wij agrarische projecten en projecten met een Laudato ‘Si-dimensie; zorg dragen voor de schepping.

Van de Heer getuigen te midden van eenvoudig mensen

In mijn prefectuur Battambang, hebben de jezuïeten ook gezondheids- en hygiënische projecten, met inbegrip van medische missies op het platteland, die zeer waardevol zijn. Voor jonge mensen zijn er programma’s die geestelijke ontwikkeling en leiderschap bevorderen. Wij proberen leiderschap aan de basis te stimuleren, eenvoudig leiderschap van betrokkenheid op de gemeenschappen.

Waar vindt u de energie voor uw eigen, langdurige betrokkenheid?

In het gevoel dat wij getuigen van het leven van de Heer te midden van eenvoudig mensen, het samenzijn met Hem en dienen van Hem. Ook paus Franciscus inspireert mij, die ons bemoedigt om mensen op een creatieve en dynamische manier te benaderen en hen in de liefdevolle aanwezigheid van Christus en zijn Kerk te brengen.