De Belgische jezuïet Tonny Cornoedus (78) werd beschuldigd van mensensmokkel na het helpen van vluchtelingen op Samos. De Standaard zocht hem op in Athene, waar hij zijn verhaal doet.

In de zomer van 2021 gaf Tonny Cornoedus sj, een 78-jarige Belgische jezuïet, drie uitgeputte Afrikaanse vluchtelingen een lift naar het kamp op Samos, waar ze zich konden registreren. Wat hij beschouwde als een daad van naastenliefde, werd door de Griekse autoriteiten gezien als mensensmokkel. Hij werd gearresteerd en riskeerde 30 jaar cel en een boete van 300.000 euro. “Ik begreep er niets van,” zegt hij tegen de journalist van De Standaard, die een aantal dagen met hem optrok in het jezuïetenhuis in Athene. “Ik wilde hen alleen helpen, zoals ik altijd heb gedaan.”

Een leven gewijd aan dienstbaarheid

Tonny is geen onbekende in het werk met de meest kwetsbaren. Voor hij in 2018 naar Griekenland trok, werkte hij 37 jaar als gevangenisaalmoezenier in België. Na zijn pensioen wilde hij terug naar Marokko, waar hij eerder missiewerk deed, maar de Jesuit Refugee Service (JRS) vroeg hem om naar Lesbos te gaan, het epicentrum van de vluchtelingencrisis. Daar bood hij pastorale zorg aan duizenden vluchtelingen in kamp Moria, dat destijds door mensenrechtenorganisaties werd omschreven als “het ergste kamp ter wereld.” “Ik luisterde, bracht wat warmte, en droeg dagelijks de mis op,” herinnert hij zich.

Na de allesverwoestende brand in Moria in 2020 verhuisde hij naar Samos, waar hij opnieuw mensen bijstond, tot hij op die noodlottige dag in juli 2021 werd gearresteerd.

Lees ook: Tonny Cornoedus sj, enige katholieke priester voor de vluchtelingen op Lesbos

Een zenuwslopende rechtszaak

Na drie dagen cel werd Tonny vrijgelaten onder voorwaarden, maar hij mocht het land niet verlaten. Meer dan drie jaar leefde hij in onzekerheid terwijl hij wachtte op zijn proces. Op 21 oktober 2024 stond hij eindelijk voor de rechtbank op Samos. Met hulp van zijn advocaat en de steun van het Belgische consulaat kon hij aantonen dat er geen bewijs was voor de beschuldigingen. “Het proces-verbaal was gebaseerd op geruchten,” vertelt hij. Uiteindelijk sprak de rechter hem vrij.

Hoop te midden van tegenspoed

Vandaag woont Tonny in Athene, waar hij deel uitmaakt van een kleine gemeenschap van jezuïeten en zijn pastorale werk voortzet. De Standaard-journalist beschrijft hoe hij trots zijn kerk toont, waar Afrikaanse katholieken uitbundig dansen en zingen tijdens de mis. “Dat is wat ik hier leerde,” zegt hij. “Afrikanen dansen bij vreugde én verdriet. Wij in Europa zijn dat verloren.”

Tonny Cornoedus sj (2e van links) met paus Franciscus en zijn Griekse medebroeders.

Zijn verhaal is niet alleen een getuigenis van persoonlijke veerkracht, maar ook een stille aanklacht tegen het criminaliseren van hulpverlening aan vluchtelingen. “Ik voelde me nooit schuldig,” benadrukt Tonny. “Mijn roeping is om aanwezig te zijn waar mensen ons nodig hebben.”

Lees het volledige artikel in De Standaard om meer verder kennis te maken met Tonny en zijn ervaringen in het hart van de vluchtelingencrisis.

Tonny Cornoedus sj over zijn werk in de gevangenis

In deze video vertelt Tonny over de 13 jaar die hij in de gevangenis werkte als gevangenisaalmoezenier. Hij getuigt over waarom hij, dag in dag uit, gevangenen gaat bezoeken. Een indringend verhaal van geduld, nederigheid en mildheid.