32 dagen heeft de “30-daagse” geduurd. 32 dagen van gebed en stille ontmoeting. 4 stille meditaties van één uur per dag. Het is intens geweest en is het nog. Het steeds meer kijken, luisteren, smaken, voelen en gewoon vertoeven bij het leven, de dood en de verrijzenis van de Heer heeft geen enkele vezel van mijn wezen onaangeraakt gelaten. En het blijft verderwerken. De dynamiek van de Oefeningen eindigt immers niet bij het “afwerken van de laatste oefening”.

Gedurende de Geestelijke Oefeningen hadden we na elke belangrijke etappe een “oogstdag”. Telkens was ik verrast door de overdaad aan vruchten. De meeste vruchten zijn echter niet zo maar te plukken. Ze moeten verder rijpen. Vele zijn ook niet onmiddellijk tastbaar.

Ik ben niet onmiddellijk mystiek begaafd. En vaak is mijn gebed droog. Maar tijdens deze Grote Retraite heb ik meer gekregen dan ik ook maar had durven vragen. In de “inleidende aantekeningen” schrijft Ignatius dat de Oefeningen het mogelijk maken dat Schepper en schepsel elkaar rechtstreeks ontmoeten. Daar heb ik de voorbije maand enkele keren, heel kort, iets mogen van proeven. Ik weet niet of ik dit in de rest van mijn leven nog zal meemaken. Strikt genomen hoeft het niet. Ik kan hier mee verder.