De novicen van Vlaanderen en Nederland gaan sinds 1998 naar het noviciaat in Birmingham om daar, net als de novicen van de Britse en de Ierse provincie, te worden ingeleid in de Orde. Nederlandse novice Tim van de Veen vertelt over recente vernieuwingen.

Het afgelopen jaar is er veel veranderd: een nieuwe groep novicen is gestart, er is een nieuwe novicemeester en een gerenoveerd gebouw. 

Gevarieerd gezelschap novicen 

Om te beginnen met de nieuwe groep novicen. Afgelopen zomer zijn Clement Poret, Václav Hladík, Zdeněk Drštka, Samuel Gerčak, Ján Mahút, Jovi Macholowe en ikzelf gestart met het noviciaat. Aangezien het jaar ervoor geen eerstejaars novicen intraden, wonen er momenteel in totaal zeven novicen in Manresa House, allemaal bezig aan hun eerste jaar. 

Het is een gevarieerd gezelschap: vijf nationaliteiten, uiteenlopende leeftijden en verschillende achtergronden. Een kort voorstelrondje: Clement komt uit Frankrijk, is vijfentwintig en heeft natuurkunde gestudeerd in Parijs. Hoewel de Franstalige provincie (EOF) een eigen noviciaat heeft, is besloten dat het beter zou zijn voor hem om naar Birmingham te komen, aangezien er momenteel geen andere novicen voor de EOF zijn. Václav is zesentwintig jaar, komt uit Tsjechië en is afgestuurd geoloog. 

Zdeněk komt net als Václav uit Tsjechië en is met drieënveertig jaar de oudste novice. Zdeněk is priester en heeft daarnaast een achtergrond in klassieke talen. Samuel en Ján komen ook uit Centraal-Europa, Slowakije om precies te zijn. Samuel is met twintig jaar veruit de jongste en heeft een jaar geleden zijn middelbare school afgerond. Ján, vierendertig, heeft net als Zdeněk al zijn priesterwijding ontvangen en heeft daarnaast drie jaar wiskunde gestudeerd. Jovi vertegenwoordigt de Britse provincie, is drieëntwin tig jaar oud, en heeft recent zijn studie theologie afgerond. En ik ten slotte ben achtentwintig jaar, kom uit Nederland en hebt natuurkunde gestudeerd in Delft en daarna een aantal jaar gewerkt als ingenieur. 

Novicemeester 

Naast de nieuwe novicen heeft Manresa House nog een nieuwe bewoner mogen verwelkomen: pater Matthew Power. Hij is een voormalig studentenpastor aan de universiteit Oxford en volgt Simon Bishop op als novicemeester, die zijn taak om gezondheidsredenen neer heeft gelegd. Samen met de socius pater Pavel Bačo uit Tsjechië is Matthew verantwoordelijk voor de vorming van de novicen. Simon blijft wonen in de communiteit en zal Matthew bijstaan in diens taak van novicemeester. 

De ondersteunende communiteit bestaat uit zes vaste bewoners, reeds gevormde jezuïeten. 

Nieuw onderkomen 

We wonen in een nieuw gebouw. In 2017 is besloten om het noviciaat, bestemd voor de Britse en Ierse provincies, de Lage Landen (ELC) en de Tsjechische en Slowaakse provincies, in Birmingham te laten blijven. Het gebouw werd volledig gerenoveerd en meer geschikt gemaakt voor de bezoekers die er een retraite willen komen doen. Het idee was om het gebouw meer uitnodigend te laten zijn, met meer licht, en haar religieuze functie duidelijker naar voren te laten komen. De meditatie uit de Geestelijke Oefeningen over de twee standaarden vormde hiervoor een belangrijke inspiratiebron. Net zoals de ‘nederige plek, in hoge mate aantrekkelijk’ waarin Christus plaats neemt, uitnodigt om Hem na te volgen, zo wil het gebouw een uitdrukking zijn van zijn roeping voor iedereen, en novicen in het bijzonder, om Hem te volgen. 

Op 30 november 2020, op het feest van St. Andreas (patroonheilige van het eerste noviciaat in Rome) is gestart met de renovatie en twee jaar later, op 28 november 2022, hebben de eerste bewoners het gebouw in gebruik genomen. 

Het originele gebouw is uitgebreid met twee vleugels. Een gastenvleugel met zes kamers, een grote eetzaal en een keuken, en een vleugel voor de vaste gemeenschap en de novicen met achttien slaapkamers en een nieuwe kapel. 

Kapel 

De kapel is gebouwd aan de straatkant, om zo meer zichtbaar aanwezig te zijn in de wijk. Het interieur is licht en sober met veel hout. Voor het altaar en de ambo is gebruik gemaakt van het hout van een oude beuk uit de tuin die plaats moest maken voor de nieuwe vleugel. De originele vorm van de boom is nog steeds zichtbaar en vormt zo een symbool voor het leven in het noviciaat. Zoals de beuk op een nieuwe manier dienstbaar is aan God, zo maken ook de novicen een transformatie door op weg naar een nieuw leven in dienstbaarheid. 

Het oude gedeelte van het gebouw heeft een volledig nieuwe indeling gekregen. Op de begane grond is er nu een grote ontvangstruimte met openslaande deuren naar de nieuwe tuin en de eerste verdieping wordt bijna volledig in beslag genomen door de nieuwe bibliotheek, die ook een Nederlandstalige afdeling bevat.

Daarnaast hebben de Lage Landen ook een andere bijdrage geleverd aan het nieuwe gebouw. In 1962 heeft de Vlaamse beeldhouwer Albert Termote, die vooral in Nederland werkte maar ook enkele jaren in Engeland heeft gewoond, voor het Stanislascollege in Delft een prachtig beeld gemaakt van de jonge jezuïet Stanislas op weg naar Rome. Stanislas Kostka is de patroon van de novicen. Een afgietsel van dat beeld staat nu bij de ingang van de kapel als teken van zijn gezelschap. 

Duurzaamheid 

Er is veel aandacht gegeven aan de duurzaamheid van het nieuwe gebouw. Zo wordt er gebruikgemaakt van aardwarmte door middel van acht aardwarmtepompen die 125 meter de grond in gaan, op het dak zijn zonnepanelen geïnstalleerd en er is een verwarmingssysteem dat is opgedeeld in verschillende zones en gebruik maakt van stralingswarmte. Kortom, er is veel nieuws te bezichtigen in Manresa House in Birmingham, en genoeg reden om een keer een bezoek te brengen aan het nieuwe noviciaat. De gemeenschap heet iedereen meer dan welkom! 

Tim van de Veen, novice uit Nederland