De Syrische jezuïet Ziad Hilal woonde met Frans van der Lugt sj in Homs.

Pater Ziad Hilal schreef een boek over zijn leven tijdens de afgelopen acht oorlogsjaren. Daarin brengt hij een eerbetoon aan de vele Syrische slachtoffers, evenals aan pater Frans van der Lugt die op 7 april 2014 in Homs werd vermoord. Het boek is genomineerd voor le prix de l’Œuvre d’Orient.

Waarom heeft u uw boek dat gewijd is aan het dagelijks leven tijdens de oorlog in Syrië deze titel gegeven? – Homs, hoop tegen de verdrukking in

“Zelfs wanneer we zelf de vruchten ervan niet zien, hopen we dat het werk in het onderwijs dat we al zijn begonnen met het oog op vrede en verzoening, de zuivering van het geheugen, het de nieuwe generatie mogelijk zal maken mooie dingen te beleven. Dat was al het gebed van de psalmist: “Zichtbaar zij aan uw knechten uw werk, zij over hun kinderen uw luister! (…) Bestendig het werk onzer handen.” (Ps 90). Het is cruciaal om deze hoop voor Syrië centraal te stellen in wat we doen.”

Hoe schrijft u over dit vreselijke conflict dat al acht jaar lang het land verwoest?

“Elk van de dertig hoofdstukken vertelt een verhaal dat ik met anderen heb beleefd. Al mijn werk voor dit boek is om te reconstrueren wat de pers niet kan laten zien, om te beschrijven wat wij – jezuïeten, christenen, Syrische moslims van Homs – hebben beleefd tijdens de belegering van de stad en tijdens de oorlog. Ik beschrijf de realiteit: ons lijden, onze vreugde, ons isolement, hoe we eten, hoe we water zoeken, gebrekkige elektriciteit en ook hoe we sinds het begin van de oorlog proberen om zowel een oplossing te vinden voor de acute menselijke nood en de immense behoefte aan onderwijs. Ik toon de rol en de kracht van de kerk, de christelijke kerken, om het Syrische volk te helpen. We willen niet dat de nieuwe generatie een generatie van de oorlog is maar een generatie van de vrede: daarvoor moeten we nu al vechten, tegen religieus fundamentalisme en tegen haatdragende taal.”

Op 7 april is het vijf jaar geleden dat uw medebroeder-jezuïet Frans van der Lugt werd vermoord in de tuin van de leefgemeenschap van de jezuïeten in Homs. Welke rol speelde hij tijdens deze crisis?

“Pater Frans was door en door een man van vrede en verzoening. Het is aan hem te danken dat ons huis christelijke en islamitische gezinnen huisvestte, wat de eenheid van het land illustreerde. Het lukte hem om er een soort welige oase te creëren in een wereld van geweld en vernietiging. Als priester en psychoanalyticus luisterde hij naar mensen als persoon, met de zorg om hen te helpen de trauma’s van oorlog te boven te komen. Toen hij werd vermoord, kwamen er reacties uit alle maatschappelijke segmenten in Syrië. Het komt zeer zelden voor dat moslims, katholieke en orthodoxe christenen zich verenigen rondom eenzelfde figuur: dit was het geval met hem. Hij is niet alleen een christelijke martelaar, maar ook een Syrische!”

Hoe zal de Sociëteit van Jezus zijn leven en werk herdenken? 

“Begin april zal een kleine delegatie waaronder de generale overste, pater Arturo Sosa, zijn algemene assistent, die onze provinciale overste was in Syrië toen pater Frans werd vermoord, en de postulator van zijn zaligverklaring, pater Pascual Cebollada, naar Homs komen. Volgens de regels van de kerk kun je vijf jaar na het overlijden van een persoon beginnen met de zaak tot zaligverklaring: het is tijd om te beginnen. Ik zal dan in Duitsland zijn met Syrische vluchtelingen van alle religies die ook hulde willen brengen aan pater Frans. Ze willen een tweedaagse natuurwandeling organiseren, zoals pater Frans dat vroeger deed met hen om het land te ontdekken en de eenheid tussen verschillende gemeenschappen te bevorderen. We zullen ook een mis vieren verbonden met onze broeders in Homs.”

Hoe staat u tegenover het nieuws van de val van de Islamitische Staat in Baghouz, in het noorden van Syrië? Is dit het einde van het conflict? 

“We voelen ons een beetje geruster sinds de nederlaag van ISIS: deze fanatieke groep die zijn manier van leven, van kleden, van eten wilde opleggen aan de hele Syrische bevolking, heeft een verwoesting aangericht. De wereld verdelen tussen gelovigen en ongelovigen, dat is de methode van ISIS; en ook onze nachtmerrie in Syrië. Maar we weten ook dat de militaire nederlaag dit idee niet uit de hoofden van mensen doet verdwijnen. Mensen die er lid van waren, zoals zij die dicht staan bij Al Qaeda, blijven van mening dat degenen die niet denken zoals zij, het niet verdienen om te leven. Er is heel veel werk te doen. Wat betreft pater Paolo Dall’Oglio en de andere gegijzelden, ik heb geen enkel nieuws en dat maakt me ongerust. De kwestie ligt nu in de handen van de Koerden en de Amerikanen.”

Lees alles over Frans van der Lugt sj in ons dossier.