Een onstuimige jonge man, niet voorbestemd om hervormer van het religieuze leven te worden,

Een edelman wordt pelgrim

In het adellijke milieu van Loyola, een slot in Spaans Baskenland, wordt in 1491 Ignatius van Loyola geboren, een nakomertje in een gezin dat dertien kinderen telt. Kort na zijn geboorte sterft zijn moeder. Hij wordt tot zijn zevende jaar ondergebracht in het gezin van María de Garín, de vrouw van de plaatselijke smid. Als Iñigo – de doopnaam van Ignatius van Loyola – terugkeert in het slot, zal zijn schoonzus zorg voor hem dragen. Op veertienjarige leeftijd verliest hij zijn vader. Iñigo wordt dan secretaris bij de minister van financiën van de Spaanse koning. Hij is 25 als hij lid wordt van de persoonlijke lijfwacht van de onderkoning van Navarra.

Overmacht

Ignatius van Loyola groeit op in een wereld van spelen, vrouwen en gewapende duels. Hij is behendig in het gebruik van wapens. De Loyola’s genieten echter geen goede reputatie: evenals zijn broers komt ook Iñigo meermalen in aanraking met de justitie. Hij leeft in een wereld van heldendaden, ridderromans en stoere trots, tot op de dag waarop hij zwaar gewond wordt bij de verdediging van het fort Pamplona. Een zinloze verdediging, omdat de overmacht te groot was. Iñigo wilde niet wijken, maar nu is het een invalide soldaat die terugkeert in Loyola. Artsen doen hun uiterste best om het verbrijzelde kniegewricht te herstellen. Als het levensgevaar is geweken, volgt een tweede operatie aan zijn been omdat het weer net zo mooi moest worden als tevoren. De patiënt toont zich niet gauw tevreden.

Literatuur

Maandenlang is Iñigo aan het bed gekluisterd. Nog is hij verslingerd aan zijn hoofse carrière, maar geleidelijk gaat zich een cruciale verandering in zijn leven afspelen. Zijn schoonzus geeft hem literatuur waar hij tot dan toe weinig affiniteit mee had: een bloemlezing van de levens van heiligen en een ‘Leven van Jezus’. De lezing en de verwerking van wat deze literatuur bij hem losmaakt, wordt de aanleiding om zijn leven radicaal te veranderen. Hij breekt voorgoed met zijn milieu en zijn familie, verlaat het ouderlijk slot en wil alleen nog ‘soldaat van Christus’ zijn.

Strijd

Als pelgrim gaat hij op zoek naar wat God met zijn leven wil doen. Een grillige reis volgt, zowel fysiek als geestelijk. Ignatius van Loyola bezoekt de benedictijnenabdij van Montserrat en spreekt zijn algemene biecht. Hij verblijft ruim een jaar in het naburige Manresa om een goede vorm te vinden voor zijn nieuwe leven. Hij voert een heftige innerlijke strijd. Hij wordt heen en weer geslingerd tussen gegrepenheid door God en scrupuleuze wanhoop aan zichzelf. Zijn gevecht wordt de grondslag voor de spiritualiteit die hemzelf en velen na hem innerlijke vrijheid zal geven.

Vrienden

Als zijn plan om naar het Heilig Land te gaan en daar Christus te verkondigen onuitvoerbaar blijkt, moet Ignatius van Loyola erop terugkomen en begint een lange reis met omzwervingen door Italië, Spanje, Frankrijk, Vlaanderen en Engeland. Als student in Parijs verzamelt Iñigo een groep vrienden om zich heen, die de kern wordt van een nieuwe religieuze gemeenschap die zij samen stichten. Uiteindelijk komt Iñigo, die dan de Latijnse naam Ignatius heeft aangenomen, in Rome terecht. Hij geeft daar zelf leiding aan die nieuwe orde, de ‘Sociëteit van Jezus’.

Een structuur voor de geest

Er is een lange weg afgelegd eer de ingrijpende geestelijke ervaringen van Ignatius van Loyola de vorm kregen van een religieuze gemeenschap. Uiteindelijk is het een gezelschap van 10 mannen dat na langdurig overleg besluit een radicaal nieuwe orde te stichten: de jezuïeten. Zij breken met alle kloostertradities zoals eigen religieuze kleding, koorgebed en boetepraktijken. Het koorgebed van de monniken, dat hen verplicht op vaste tijden samen te bidden, zou het actieve en mobiele dienstwerk van jezuïeten immers kunnen hinderen.

Groei

Op 27 september 1540 wordt de nieuwe gemeenschap onder de naam ‘Sociëteit van Jezus’ goedgekeurd door paus Paulus III. De groei van de orde is enorm: bij de dood van Ignatius van Loyola, 16 jaar later in 1556, telt de sociëteit al meer dan 1000 leden.

Schijf je in voor onze nieuwsbrief

• Deze animatiefilm maakte we over de bekering van Ignatius van Loyola

• Luister naar het Ignatiuslied en proef in de tekst de rijkdom van zijn persoonlijkheid

• Mark Rotsaert sj, specialist ignatiaanse spiritualiteit, over Ignatius van Loyola

• Beelden van de geboorteplaats van Ignatius van Loyola