1920 – 2013

Pionnier van het migrantenwerk in Borgerhout

Op 25 mei 2013 overleed in Boechout pater Frans Martens sj. Tijdens de uitvaart op vrijdag 31 mei 2013 werd een dankwoord uitgesproken door mevrouw Fatima Bali, in naam van de Marokkaanse gemeenschap waarvoor pater Martens zich vele tientallen jaren heeft ingezet. Hieronder vindt u de (licht ingekorte) tekst van deze toespraak, alsook een video-interview met Frans Martens sj.

Als ik aan Pater Martens denk …. was ik hem zeer erkentelijk en ook dankbaar. Omdat hij begin jaren 1970 (ik was toen een kleutertje) eens ineens aan onze deur belde en daar stond hij met zijn lange groene mantel naast de Sinterklaas en ook zwarte Piet. Beste lieve Pater Martens…. ik en de rest wisten niet wat er ons overkwam. Sinterklaas in ons huis … dat konden we enkel op tv zien bij tante Terry en nonkel Bob. Ik was daar zo van onder de indruk dat ik het u later verschillende keren heb  gezegd. Hoe je ons zo blij kon maken…. met uw zorg naar ons toe. Vanaf toen was u in mijn hart en kon er niemand tegen uw goedheid op.

Pater Martens heeft veel Marokkaanse mensen geholpen, Hij aanvaarde de mensen zoals ze zijn. Ja ja hij accepteerde ze en hielp ze daar waar hij kon.

Toen mijn vader hier aankwam was het alsof hij in een doolhof terecht kwam. Hij had zeer veel geluk omdat hij iemand zoals u op zijn pad tegen kwam.

Pater Martens had eigenlijk zijn eigen sociale dienst op zichzelf…
1. Hij hielp de mensen met werk vinden…..
2. Hij hielp de mensen met hun administratie….
3. Hij hielp de mensen met een school te vinden voor hun kinderen….
4. Hij hielp de mensen met  hun huisgrief bijeen te krijgen als ze hier pas aankwamen in België….
5. Hij gaf zelf ook de eerste lessen Nederlands aan Marokkaanse mensen….
6. Hij ging ook op ziekenbezoek bij veel mensen in Borgerhout….
7. Hij hielp de mensen  een woning vinden….
8. Hij lag aan de basis van het huurderscollectief dat nu uitgebouwd is tot sociaal verhuurkantoor.
9. Hij ging de woningen opzoeken en inspecteren en maakte er tekeningen van om ze zo in de vergadering te bespreken….
10. Hij troostte veel mensen bij hun verdriet of stond hen bij in hun geluk….
11. Er waren  er zelfs die dachten dat je mensen kon genezen…. Hij was eens op huisbezoek gegaan en er was een kindje ziek en normaal zou de dokter komen, maar de betrokken vrouw wilde dat Pater Martens absoluut het zieke kindje eens nazag voor hij vertrok …. omdat zij dacht dat pater Martens een dokter was. ….
12. Pater Martens was voor veel mensen een tweede vader hier in België….
13. Hij bracht veel mensen bijeen voor hun belangen….

Hij was een echte grote gids om het in christelijke termen te zeggen. Hij was een echter herder … een dienaar van God. Die er niet alleen ten dienst van zijn parochie stond maar hij was er ook voor zeer veel Marokkaanse mensen die hun weg hier niet goed konden vinden. Ja ja hij was de gids in zeer veel zaken…

Hij heeft meer dan de helft van Borgerhout over zijn vloer gehad. Was altijd lief en vriendelijk en heel bescheiden in zijn engagement naar de Marokkaanse gemeenschap toe.

Hij heeft heel Antwerpen afgefietst voor woningen te vinden voor de Marokkaanse mensen. Soms fietste hij zelfs naar de zee …dat deed hij heel graag fietsen. Hij fietste zelfs naar het buitenland….Ja ja Pater Martens …hij was een zeer geliefde maar ook zeer vertrouwd gezicht op straat.  Als hij in de straten in Borgerhout fietste groette hij veel Marokkaanse mensen…. Omdat hij gekend was voor zijn zorg en engagement naar de Marokkaanse gemeenschap toe.

Hij had een enorm groot gevoel voor humor….

De laatste twee jaar was ik nu en dan in het Xaverius-college. Ik wist dat ik u kon tegen komen rond 9 uur in de gang want dan  kwam je van je ochtendwandeling terug naar uw thuis. Dat was altijd een zeer fijn weerzien. Je zei elke keer “ ja we zijn oud aan het worden en sommige delen doen het niet meer zo goed Fatima”. Ik vond het altijd een eer om u te ontmoeten in de gangen van de school en zei je elke keer “ Pater Martens de mensen zijn u niet vergeten hoor”.

Soms kwam ik u onverwachts bezoeken. … Je zat in je kamer altijd op de stoel achter uw bureau … aan het lezen of soms was je gewoon aan het uitrusten…. Ik zei je elke keer “ de mensen houden van je en zijn je echt niet vergeten”…. Dan begon je spontaan over verschillende mensen te vragen of over mijn familieleden of dan zei je “ ik heb die of die nog gezien”…. Ik hield mijn bezoekjes zeer kort want je werd vlug moe lieve Pater Martens….

Graag wil ik vanuit mijn eigen roots het volgende zeggen. Bij ons noemen we een priester een Amrawer of tegen de zuster Mrawoia. Dat wil zeggen dat we ze als heilige persoon aanschouwde. Voor de heilige moet je respect hebben. Zo ben ik opgevoed tegenover christelijke religieuze en die houding hadden veel mensen voor u….

Ik denk dat God er zeer bewust heeft voor gekozen dat uw uitvaart Pater Martens op een vrijdag is. Wat een heilige dag is voor veel Marokkaanse mensen. De vrijdag is de dag dat God Adam creëerde. Alleen goede mensen worden op een vrijdag begraven wordt er gezegd.

Volgend jaar in 2014 zal het 50 jaar zijn dat Marokkaanse mensen naar België konden komen werken. We hadden u graag daar in levende lijve nog bij gehad…. Vanuit “Communicatie In Beeld” zijn we een documentaire aan het maken over “ De pioniers van het migrantenwerk”. De documentaire gaat op 11 februari 2014 in première in de Roma zaal in Antwerpen. En daarna in culturele centra, scholen en allerlei organisaties.  Je wilde eerst niet gefilmd worden. Toen ik u belde 6 maanden geleden ging je gelukkig in op onze vraag want je bent één van de hoofdrolspelers in “De pioniers van het migrantenwerk” in Antwerpen.

Lieve warme Pater Martens ik zou uren over u kunnen spreken maar vandaag nemen we afscheid van u….Rest mij je nog te danken omdat je er was voor onze ouders en voor vele anderen…. Dank u nogmaals dierbare eerwaarde Pater Martens. We zullen je blijven dragen in ons hart, uit dankbaarheid voor jouw bijdrage aan ons leven en zovele anderen.

• • Hieronder kan u Pater Martens zien en horen in een  video-interview met Fatima Bali over zijn inzet voor de Marokkaanse gemeenschap in Borgerhout.