Oratie Rob Faesen sj, verslag

Pater Rob Faesen hield op 19 mei 2017 zijn inaugurale rede als nieuw benoemde hoogleraar aan de faculteit Theologie van de Universiteit van Tilburg.

 In 2011 richtte de Nederlandse provincie van de jezuïeten de “Franciscus-Xaverius-leerstoel” op aan de theologische faculteit in Tilburg. Dit is een wetenschappelijke opleiding voor kerkelijke ambten en diensten, al zijn er ook studenten die geen kerkelijk ambt ambiëren. Het doel van de leerstoel is “onderwijs en onderzoek naar de band tussen spiritualiteit en theologie vanuit ignatiaans perspectief.” Rob Faesen is de tweede hoogleraar op deze leerstoel en zelf jezuïet. Zijn voorganger op deze leerstoel was de Dr. Henk Witte.

De rede van 19 mei had als titel: “Innerlijke kennis van zoveel goeds”, een citaat uit het laatste deel van de Geestelijke Oefeningen van Sint Ignatius. 1200 jaar geleden wees Alcuinus, de hoftheoloog van Karel de Grote, al op de waardigheid van de menselijke persoon, de volwassene die geroepen is “uit te groeien tot een waardig verblijf voor de Heilige Geest en een volgroeid kind van God”. Die hoogachting voor elke afzonderlijke persoon is fundamenteel voor de beoefening van theologie en spiritualiteit in het perspectief van Sint Ignatius. Bij Ignatius en bij zijn voorlopers is het de relatie met God die een mens tot persoon maakt. De mens is niet een los staand individu, maar altijd iemand in relatie. Willem van Sint Thierry wijst daarop en met hem Sint Bernardus, en via Jan van Ruusbroec en  de Moderne Devotie kun je die lijn doortrekken naar Ignatius. De menselijke persoon heeft een unieke en onvervangbare waardigheid die is geworteld in zijn of haar band met God. Theologie beoefen je niet door te kijken van buitenaf, maar kan niet los staan van een persoonlijke relatie met God. “Wie God als object van kennis beschouwt, kan maximaal tot de conclusie komen dat God onkenbaar is. Maar wie Hem leert kennen in relatie Hem, ontdekt veel meer.”  “En wat kent deze persoonlijke kennis? Ignatius benoemt het als ‘zoveel goeds dat ontvangen is’”, aldus professor Faesen.

Rob Faesen geeft in de bachelor-opleiding een cursus “Geschiedenis van Kerk en theologie” waarin hij teksten bespreekt waar de band tussen theologie en spiritualiteit aan de orde komt. Het gaat niet specifiek over Ignatius of de Sociëteit van Jezus, al is het perspectief wel “ignatiaans”, d.w.z. dat de persoonlijke relatie van de mens met God cruciaal is. In de cursus worden grote auteurs gelezen van de tijd van de kerkvaders tot aan vandaag: Origenes, Gregorius van Nyssa, Willem van Saint-Thierry, Hadewijch, Jan van Ruusbroec, Johannes van het Kruis, Louis Lallemant, T. S. Eliot, Edith Stein – en natuurlijk Ignatius zelf.  Deze cursus wordt in het najaar van 2017 gegeven in Tilburg en in 2018 in Utrecht.

De Vlaamse jezuïet Rob Faesen is geboren in Tilburg in 1958. Hij is hoogleraar aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven waar hij lid is van de onderzoekseenheid geschiedenis van kerk en theologie, en hij is lid van het Ruusbroecgenootschap aan de Universiteit Antwerpen.