Nederlandse jezuïet woont en werkt nog steeds in Homs

Zijn naam is veel minder bekend dan die van Paolo Dall'Oglio sj. Hij publiceerde geen verklaringen en lanceerde geen petities. Hij werd ook niet geïnterviewd door de helft van de wereldmedia. Maar, net als pater Dall'Oglio, heeft hij een uitzonderlijk verhaal te vertellen, dat van een leven waarin hij het lijden van het Syrische volk gedeeld heeft. Het loont de moeite om pater van der Lugt beter te leren kennen. Victor Assouad sj, Provinciaal van de jezuïeten van het Nabije Oosten, drukte zijn grote bezorgdheid uit omtrent deze jezuïet, in een persmededeling dd 8.7.2013 over Paolo Dall'Oglio sj. Frans van der Lugt sj woont in Homs, de Syrische martelaarsstad bij uitstek, die thans opnieuw in een helse spiraal van geweld is terechtgekomen.

Unieke achtergrond

De Nederlandse jezuïet leeft nu al meer dan 50 jaar in het Midden-Oosten: na een kort verblijf in Libanon kwam hij hier aan in 1966, en leerde meteen Arabisch. Hij heeft een unieke achtergrond: hij is priester en psychotherapeut. Dit bleek buitengewoon zinvol als het erop aan kwam om vredesbruggen te bouwen van wederzijds begrip tussen christenen en moslims.

Mentale beperking

In de jaren '80 startte Frans van der Lugt sj het Al Ard (het land) project. Hij bouwde hiervoor een centrum op een heuvel, enkele kilometers buiten Homs. Dit centrum maakt deel uit van een landbouwontwikkelingsprogramma. Het is een spirituele plaats (pater van der Lugt preekte er heel wat retraites) en een symbool van hoe dialoog tussen mannen en vrouwen van verschillende godsdiensten mogelijk is. In 2000 werd het centrum een belangrijk teken van solidariteit. Het opende zijn deuren voor zo'n 40 jonge mensen met een mentale beperking uit de omringende dorpen. Zij werden betrokken bij allerhande landbouwactiviteiten, een teken van respect voor hun menselijke waardigheid.

Zorgen voor de zwakken temidden van de oorlog

Dit was het gewone leven van pater van der Lugt vooraleer Homs vorig jaar betrokken werd in die verschrikkelijke oorlog. Op dat ogenblik begon de Nederlandse jezuïet opnieuw te werken in Bustan el-Diwan, een wijk in de oude stad, traditioneel bewoond door christenen. Al wie kon, vluchtte daar weg toen de islamisten oprukten  in de stad en deze omvormden tot belangrijkste strijdveld voor de troepen van Assad. Frans van der Lugt sj besloot te blijven en nam zijn intrek in de voormalige jezuïetenresidentie om er te zorgen voor de zwakken die de buurt niet konden ontvluchten. Hij opende de deuren voor hen – het huis werd overigens niet ontzien door de artillerievuur van het Syrische leger – in een poging om de lichamelijke en de geestelijke pijn van de oorlog wat te verzachten.

In het verminkte hart

Tijdens het hoogtepunt van het offensief van juni 2012 verloren de jezuïeten alle contact met Frans van der Lugt sj. De angst was groot dat de Jabat al Nusra militie de Bustan el-Diwan gemeenschap niet had ontzien. Maar deze angst bleek ten onrechte te zijn, ondermeer dankzij het vermogen van Frans van der Lugt sj om vriendschapsbanden te smeden met de lokale imams. Nu echter zijn de kansen gekeerd. Thans is het het leger van Assad dat Homs aan het heroveren is en hebben de milities van de rebellen zich gebarricadeerd in het oude deel van de stad, waar nog steeds een handjevol mensen woont die te oud en te zwak waren om de stand te ontvluchten, alsook een Nederlandse  jezuïet met een passie voor psychologie en die het niet kan laten om te zorgen voor de kwetsbare mens, nu in het verminkte hart van Syrië.

• Hieronder kan u Frans van der Lugt sj horen in een telefonisch interview met videobeelden vanuit Homs dd 29 maart 2012

Bijdrage geïnspireerd aan een artikel gepubliceerd op "Vatican Insider"